İşveren SGK primlerini çalışma döneminiz içinde düzenli ve olması gerektiği miktarda yatırmayabilir. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’u ve 4857 Sayılı İş Kanunu uyarınca işveren işçilerini sigortalı şekilde çalıştırmalı ve sigorta primlerini, çalışanlarının gerçek ücretleri üzerinden, belirli günlerde ve şartlarda; ilgili kurum olan Sosyal Güvenlik Kurumu’na yatırmalıdır. Ancak işverenler çalıştırdığı işçileri sigortasız çalıştırmakta, eksik gün göstermekte veyahut ücretini düşük göstermek suretiyle daha az prim ödemektedirler. İşverenlerin yaptığı bu uygulamalar nedeniyle işçiler mağdur olmakta ve haklarını hizmet tespit davası yolu ile aramaktadırlar.

Elden maaş ödenmesi ve SGK’ ya ödenenden düşük maaş gösterilmesi hali bunlardan bir tanesidir. Bu elden ücret ödeme hususu uygulamada, işverenin ücretin bir kısmını elden, diğer kısmını da banka yolu ile ödeyerek veya tamamını elden ödemek suretiyle daha az bir ücret üzerinden prim yatırması durumudur. Bu sebeple, işçi de daha az ücret üzerinden prim ödendiği için daha düşük bir emekli aylığına hak kazanacaktır. Böyle bir durumda, işçinin kısmi tespit davası açması olası değildir. Burada işçinin verdiği hizmet hususundan ziyade önemli olan husus işçinin verdiği hizmetin karşılığının tam olarak yerine getirilmemesidir. Durum böyle iken işçinin burada başvuracağı yol, prime esas kazancın tespiti davası olacaktır. 
Görüleceği üzere işçinin gerçek ücretinin bildirilmemesi nedeniyle SSK primlerinin eksik yatırılması davası işveren aleyhine işçinin açmış olduğu hizmet tespit davalarındandır. Buradaki asıl amaç işçiye ait olan ancak verilmeyen sosyal güvenlik hakkının tesis edilmesi ve eksik yatırılan prim borcunun tespit edilerek tamamlanması ve emeklilik şartlarının iyileştirilmesidir. 

Söz konusu dava kime karşı açılır ve yaptırımları nelerdir? Bu dava eksik prim yatıran işveren ve SGK’ ya karşı açılmaktadır. Dava işçi lehine sonuçlandığı takdirde işveren için önemli yaptırımlar bulunmaktadır;

Eksik ödenen primin tahsili,
- Faiz ve gecikme zammı tahakkuku,
- Her bir eksik bildirim için idari para cezası gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır.

SGK’ nın bu davadan etkileneceği husus ise işçinin haklı olması durumunda sigorta kayıtlarında hükme uygun olarak düzeltme yapmaktır.

 Hizmet Tespit Davasında (Prime Esas Kazancın Tespiti Davası) İspat: Dava her türlü delil ile ispat edilebilmektedir. İşçinin ispat olanağı sağlayan belgeler genellikle işverenin eline bulunması sebebiyle davada ispat unsuru olarak kullanılan en etkili yol tanık dinletilmesidir. İşçi eğer kıdem tazminat davası açmış veya diğer işçilik alacakları için dava açmış ise açılan davada tespit edilen maaş miktarı prime esas aylık kazancın tespiti davasına delil olarak gösterilebilir.

 Ücretin eksik gösterilmesi işçiye haklı nedenle fesih imkanı sağlar mı? Yargıtay’ın ilke haline gelmiş kararlarında da işverenlerin,  işçilerinin sigorta primlerini gerçek ücretleri üzerinden yatırmamasının, işçilere haklı nedenle derhal fesih hakkı verdiği tartışmasız bir şekilde kabul edilmektedir. Zira, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi de 07.01.2019 tarihli kararında; ‘’kazancı düşük gösterilen işçinin iş sözleşmesini, haklı nedenle derhal feshetme hakkının olduğunu ve eksik kalan sigorta primlerinin; işveren tarafından ödenmesi gerektiğini’’ kabul etmiştir. Ayrıca, işçinin kıdem tazminatına da hak kazandığına karar vermiştir. Yargıtay’ın vermiş olduğu diğer bir kısım bozma kararlarında ise; yine 4857 Sayılı İş Kanunun’un 24. maddesinde sayılan, ‘’ücret ödeme borcunun yerine getirilmemesi’’ kapsamında değerlendirme yapmış ve sigorta primlerinin eksik ödenmesini yine haklı nedenle fesih sebebi saymıştır.

İletişim Bilgileri:
Av. Merve AYDEMİR
Tel No: 0507 593 2891
[email protected]
İş Adresi: Pirimehmet Mah. 118. Cad. No:14/17 Merkez/Isparta